-
Składnia zgody przy podmiocie szeregowym i przydawce przymiotnej
7.03.20237.03.2023Coraz częściej spotykam w nowo zredagowanych publikacjach konstrukcje typu (podaję przykłady z jednego źródła):
„W stajni rozbrzmiewały tylko stukanie kopyt i szum wody z węża”;
„Na plastyce narysowała pędzącego konia z rozwianymi ogonem i grzywą”.
Takie konstrukcje uważam za rażące hiperpoprawnością, brzydkie i niefunkcjonalne (wyobraźmy sobie, że ktoś cytuje któreś ze zdań, opuszczając fragment wyliczenia). Czy rzeczywiście liczba mnoga czasownika w orzeczeniu jest tu konieczna?
-
wcale i w ogóle5.11.20085.11.2008Szanowni Państwo,
mam pytanie odnośnie słów wcale i w ogóle. Czy słowo wcale ma wydźwięk negacji? Spotkałem sie w literaturze z jego użyciem jako synonimu wyrażeń w całości lub całkiem, dopiero użycie (lub nie) z przeczeniem określało zabarwienie frazy (negacja lub nie) np. „Dziura była wcale duża”.
Podobnie z wyrażeniem w ogóle. Literalnie znaczenie raczej powinno być według mnie zbliżone do ogólnie.
Pozdrawiam serdecznie,
Michał Brandt -
chleb i pieniądze16.02.201316.02.2013Witam,
mam pytanie odnośnie słowa pieniądze. Pieniądz jest w języku polskim niepoliczalny. Dlaczego więc mówimy np. „Gdzie są moje pieniądze?”, używając przy nim liczby mnogiej? W języku angielskim mówi się „Where is my money?”, używając zgodnie z logiką jest, a nie są do rzeczowników niepoliczalnych. Czy istnieje uzasadnienie takiego stanu rzeczy?
I moje drugie pytanie: odnośnie chleba. Czy w języku polskim chleb jest policzalny?
-
chłopczyna i dziadunio6.03.20076.03.2007Moje pytanie dotyczy rodzaju rzeczowników chłopczyna i dziadunio. Gramatycznie chłopczyna jest rodzaju ż. lub m. Powiemy więc ten chłopczyna, wiedząc, że odnosimy się do płci męskiej. Powiemy też ta chłopczyna i nie będzie to błędem, bo występuje zgodność końcówek. W przypadku rzeczownika dziadunio powiemy oczywiście ten dziadunio, ale nie to dziadunio, chociaż, podobnie do chłopczyny, zachodzi zgodność końcówek. Dlaczego forma ta chłopczyna jest poprawna, a to dziadunio nie?
-
Felice i Salvatore2.06.20032.06.2003Nie wiem, jak odmienić dwa włoskie imiona: Felice i Salvatore. Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny A. Markowskiego każe zostawiać je nieodmienione. Duży zielony słownik tego samego autora w ogóle o tym nie wspomina (albo nie umiałem znaleźć). Intuicja podpowiada mi, żeby odmieniać Salvatora, Salvatorowi…, ale Felicego, Felicemu… W książce, o którą chodzi, nieodmienianie prowadziłoby do wielkiej liczby niejasności: Ojciec Salvatore, Fiat 127 Felice itp. Być może chęć odmiany Salvatore według deklinacji rzeczownikowej bierze się stąd, że istnieje polska wersja tego imienia: Salvador.
Co mogliby Państwo poradzić (zarówno poparłszy to argumentami naukowymi, jak i na podstawie intuicji językowej)?
Wojciech Górnas -
głusi i głuchoniemi
5.09.202128.04.2003Czy określnie głuchoniemy ma choć w niewielkim stopniu zabarwienie pejoratywne? Czy jest to być może okreslenie już dziś przestarzałe? Czy można je stosować jako synonim słowa niesłyszący?
-
jednak, niemniej jednak, tym niemniej15.10.201115.10.2011Szanowni Państwo,
czy można zaczynać zdanie od niemniej, skoro raczej należy unikać rozpoczynania od jednak? Wiem, że niemniej i jednak mogą występować w swoim bezpośrednim sąsiedztwie – taką formę znajduję też na stronie Poradni – niemniej wydają mi się one jednak raczej bliskoznaczne.
Z góry dziękuję za pomoc. -
Jeszcze raz o zapisie nazwisk kończących się w wymowie na -i po spółgłosce4.12.20184.12.2018Szanowni Państwo,
wrócę do pytania, na które dostałam odpowiedź, jednak bardzo niesatysfakcjonującą. Jak rozumiem, dr Wolański zapisuje Kennedy'ego, a wymawia [kenediego]? Dlaczego zatem mamy stawiać tam apostrof? Nie dajemy go w przypadku np. Caseyów (Caseyami, Caseyowie itd.). Nie przekonuje także mnie argument, że mogłoby to zmylić nas co do postaci mianownikowej. Nie myli nas w przypadku form: Jakiem czy Grapie. Co z Jakiem od Jacquesa (porada prof. Grzeni)?
-
Kowalski i inni23.02.201023.02.2010Kowalski jest jednym z najpopularniejszych polskich nazwisk, Ciesielski czy Kołodziejski średnio, natomiast prawie nie spotyka się Szewskich czy Krawieckich. Wszystkie te nazwiska pochodzą od nazw popularnych zajęć, szewc i krawiec nie są egzotyczniejsi od kowala (podobnie nazwiska Szewczyk i Krawczyk nie odstają aż tak od Kowalczyka). Czy istnieje jakaś językowa teoria, skąd te dysproporcje w przypadku końcówki -ski?
-
Księżyc i planetoida Io2.06.20172.06.2017Szanowni Państwo,
jaki rodzaj gramatyczny ma Io (księżyc Jowisza, planetoida)?
Z poważaniem
Czytelnik